Wanneer je als beginner liedjes op een gitaar wilt leren spelen ontkom je niet aan de term ‘gitaartabs’. Nu vraag je je vast af: “Wat zijn gitaartabs eigenlijk of hoe leer ik gitaartabs lezen?”. Natuurlijk moet je eerst wat meer weten over de basis gitaarakkoorden. Is alles over gitaarakkoorden voor jou al duidelijk? Klasse! Dan is het nu tijd om meer te leren over gitaartabs. Op deze pagina proberen we alles op een makkelijke manier uit te leggen. Na het lezen van deze pagina, weet je:
- Wat gitaartabs zijn;
- De geschiedenis van tablatuur;
- Hoe je gitaartabs leert lezen;
- Welke symbolen er zijn en wat ze betekenen.
Wat zijn gitaartabs?
Wat zijn gitaartabs? Of misschien een betere vraagstelling, wat is tablatuur? Ja, want eigenlijk is een betere benaming voor gitaartabs ‘tablatuur’ of afgekort ‘TAB’. Tablatuur is te omschrijven als een systeem, een makkelijk systeem om (bas-)gitaar muziek op te schrijven. Gitaartabs kunnen niet ontbreken bij het schrijven of spelen van een gitaar liedje.
Het tablatuurschrift wordt ook wel het grepenschrift genoemd. Van een klankenschrift is sprake wanneer er gebruik wordt gemaakt van de normale muzieknotatie. Natuurlijk bevatten beide methodes haken en ogen. Een gitarist heeft moeite met het notenschrift, omdat dezelfde noten vaker voorkomen. Een belangrijk nadeel van het tablatuurschrift is dat het speciaal bedoeld is voor gitaristen, want het is vooral gericht op één instrument. Het notenschrift is voor ieder muziekinstrument toepasbaar en dus ook te begrijpen.
Een ander veel gebruikt systeem om gitaarmuziek vast te leggen op papier is het ‘gitaarakkoorden diagram’. Dit systeem is een stuk gemakkelijker opgebouwd, maar geeft veel minder informatie dan bij tablatuur. Om toch duidelijkheid te geven over wat gitaartabs je allemaal (niet) kunnen vertellen, hieronder een overzicht:
Wel in TAB af te lezen
- Waar je een (eventuele) capo plaats op de hals van de gitaar.
- De stemming van de gitaar.
- Wanneer je gebruikt maakt van (optionele technieken, zoals): pull offs, slides, hammer ons, flageoletten, vibrato en bends.
- Het ritme van een nummer (langste en korte noten zijn te herkennen, maar de lengte is onduidelijk).
- Welke noten, snaar en positie je moet spelen.
Niet in TAB af te lezen
- De vingers die je gebruikt bij het spelen van gitaarakkoorden (gitaar akkoord diagram laat dit meestal wel zien).
- De manier van aanslaan van de snaren.
- De lengte dat een noot moet worden aangehouden (ken daarom het ritme van een nummer).
Geschiedenis gitaartabs
Je zou het niet zeggen, maar eigenlijk sinds de uitvinding van een muziekinstrument wordt er al gebruikt gemaakt van een manier om liedjes op te schrijven. Natuurlijk komen die totaal niet overheen met de gitaartabs die we nu kennen, maar het idee is hetzelfde. Het vergelijkbare tablatuur van nu is al bedacht voor 1300 na Christus. De eerste stijl waarin gitaartabs voorkwamen was in het muziekschrift, dit was de Franse stijl. Tablatuur is pas echt interessant geworden in de tijd dat de computers hun intrede begonnen te krijgen. Het is bekend dat de eerst gemaakte tabs bedoeld waren voor een snaarinstrument met de naam de luit. Het idee is hetzelfde, maar er zijn vier stijlen. Zo bestaat er de Duitse, Italiaanse, Franse en Napolitaans manier. De manier van schrijven was bij deze vier verschillend.
Gitaartabs leren lezen
Om gitaar liedjes van anderen te begrijpen en te kunnen naspelen moet je eerst tabs kunnen lezen. Na het lezen van deze tekst snap je dat het lezen van gitaartabs ook voor beginners mogelijk is. Om te beginnen vertellen we eerst iets over de basis van tablatuur, hierbij laten we zien hoe tablatuur is opgebouwd. In de vervolgstappen vertellen we je met voorbeelden hoe je gitaartabs leert lezen. Dan leggen we nog de veel voorkomende symbolen uit en andere tips die handig zijn bij het leren lezen van tabs.
Gitaartabs de basis
Om tabs te leren lezen moet je weten dat een ‘TAB’ is opgebouwd uit 6 lijnen (of 4 voor de basgitaar). De lijnen die de Tab-notatie weergeeft zijn eigenlijk de snaren van de gitaar, vandaar de 4 lijnen bij een basgitaar. De namen van de snaren zijn van onder naar boven: E, A, D, G, B, E. Om dit te onthouden kan een handig ezelsbruggetje worden gebruikt: Een Aap Die Geen Bananen Eet. De E in ‘Een’ staat voor de dikke E-snaar die een lage toon produceert. De E in ‘Eet’ geeft de dunne E-snaar aan die een hoge toon produceert. Een lege Tab-notatie ziet er als volgt uit:
E|——————————————-|
B|——————————————-|
G|——————————————-|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
In het voorgaande hoofdstuk ‘wat zijn gitaartabs’ kwam al naar voren wat wel en niet kon worden afgelezen uit gitaartabs. Eén van de dingen die we nu al kunnen aflezen is de stemming van de gitaar. De gitaar is namelijk gestemd van E-A-D-G-B-E (normale stemming).
Als rechts van de letters op de lijnen cijfers staan dan verteld dit iets over de vingerzetting van je linkerhand (of rechterhand) op de positie van de snaren. Je hebt het vast al wel opgemerkt dat de gitaarhals is opgedeeld in vakjes. Elk vakje heeft een positiewaarde. Zo heeft het eerste vakje gelegen onder de kop van de gitaar positie 1. Het tweede vakje twee en ga zo maar door. Dan kan het ook nog zo zijn dat een snaar geen positie heeft, dan gebruik je de positie ‘0’, wat ook wel staat voor een open snaar (oftewel de snaar wordt niet ingedrukt met de vinger). Wanneer de lijn leeg blijft betekend dit dat de snaar niet wordt aangeslagen.
In onderstaande gitaartab wordt aangegeven dat de hoge E-snaar eerst open wordt gespeeld en daarna steeds per positie van 1 t/m 5 opnieuw wordt aangeslagen.
E|-0-1-2-3-4-5—————————|
B|——————————————-|
G|——————————————-|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Het kan ook zo zijn dat je een gitaarakkoord (oftewel meerdere noten tegelijk) wilt spelen. Dan wordt er voor iedere snaar een positie bepaald die allemaal onder elkaar staan. Wanneer alle noten tegelijk worden gespeeld noem je dit ‘picken’. Hieronder laten we even als voorbeeld een E-akkoord zien.
e|–0—————————————–|
B|–0—————————————–|
G|–1—————————————–|
D|–2—————————————–|
A|–2—————————————–|
E|–0—————————————–|
Een andere mogelijkheid is dat bij gitaartabs de positie van iedere snaar niet onder elkaar wordt vermeld, maar meer schuin naar rechts toe afwijken. Dit betekent dat de noten niet tegelijk worden aangeslagen, maar juist langzaam na elkaar. Het net na elkaar klinken van noten noemen we ‘strummen’.
E|——-0————————————|
B|——0————————————-|
G|—–1————————————–|
D|—-2—————————————|
A|—2—————————————-|
E|–0—————————————–|
We gaan weer verder met het E-akkoord, maar toch is er een verschil ten opzichte van de voorgaande gitaartab. Er is namelijk een grotere speling tussen iedere noot gelaten, maar liefst één spatie. Dit geeft aan dat het geen gestrumd of gepickt akkoord is, maar een melodie lijn.
E|————0——————————-|
B|———-0———————————|
G|——–1———————————–|
D|——2————————————-|
A|—-2—————————————|
E|–0—————————————–|
Nu weten we al wat meer over wat een gitaartab ons kan vertellen, maar er waren ook een aantal dingen die niet in een gitaartab zijn af te lezen. Neem bijvoorbeeld de snelheid waarin de noten achter elkaar worden gespeeld.
Het is namelijk zo dat een gitaartab niet veel loslaat over de lengte van een noot. Het is dan in veel gevallen simpel gezegd gewoon een kwestie van het nummer leren. Wanneer je het ritme van het nummer kent gaat het op tijd aanslaan van de juiste snaar een stuk makkelijker.
Dat het niet voorkomt in tab betekent niet direct dat het nooit af te lezen is. Het kan namelijk zo wezen dat in sommige gitaartabs wel een indicatie wordt gegeven over de lengte van een noot. Dit tonen ze aan door noten die langer moeten worden aangehouden meer speling te geven. Toch is dit nog steeds een gok, want het blijft een globale opzet. Er is een manier om de noten wat exacter weer te geven d.m.v. symbolen. Hieronder ziet u al een aantal symbolen met hun betekenis:
| h | Hammer-on |
| p | Pull-off |
| b | Bending |
| r | Release bend |
| ()b | Pre-bend |
| / | Slide up |
| \ | Slide down |
| ~ | Vibrato |
| t | Tap (rechterhand) |
| Harmonic (flageolet) | |
| x | Mute (dempen) |
| () | Palm Mute |
| o- | Repeat start |
| -o | Repeat End |
Gitaartabs + symbolen
Hieronder laten we de verschillende technieken terugkomen op de gitaartabs. Omdat er veel verschillende combinaties zijn behandelen we alleen de basis symbolen. Daarnaast laten we zien hoe zo’n techniek wordt getoond op de gitaartabs. Al de technieken zijn uitgelegd met verschillende symbolen. Als eerste beginnen we met een ‘hammer-on’ (h).
Gitaartab met hammer-on
Hammer-on (h): eerst wordt de snaar van de gitaar aangeslagen, waarna met de linkerhand op een tikkende manier de snaar op de hals wordt ingedrukt.
E|—–4h6———————————-|
B|-0-0————————————–|
G|——————————————-|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Achter de B-snaar zie je twee keer een ‘0’ staan, dit betekend dat de snaar twee keer open wordt aangeslagen. Daarna sla je de hoge E-snaar aan terwijl je vinger op de 4e positie van de E-snaar staat. Met de andere vinger hammer je de E-snaar op positie 6.
Gitaartab met pull-off
Pull-off: hierbij zet je de vingers op bijvoorbeeld positie 5 en 6 van de hoge E-snaar. Na het aanslaan van de snaar haal je de vinger op positie 6 weg. De snaar wordt langer, waardoor de toon lager wordt.
E|-2p0—————————————|
B|—–2p1———————————–|
G|———1p2——————————-|
D|————-3——————————|
A|———————————————|
E|———————————————|
Begin bij het meest linkse getal van de snaren op de gitaartab. Hierin staat dat de E-snaar op de tweede positie moet worden aangeslagen. Omdat het een pull-off is moet de snaar op positie twee worden losgelaten, maar blijf wel een beetje aan de snaar ‘haken’. Bij het loslaten ontstaat er een open akkoord, vandaar de ‘0’ achter de ‘p’.
Bij de B-snaar gaat het precies hetzelfde, alleen nu wordt het geen open akkoord. Het is nu de bedoeling dat bij de pull-off op positie twee wordt overgegaan naar positie 1. Hou daarom één van de vingers op positie twee voor de pull-off en de andere op positie één. En als laatste sluit je af met het aanslaan van een D-snaar die wordt vastgehouden op positie drie.
Gitaartab met Bend
Bending: De snaar wordt eerst aangeslagen. Wanneer dit is gebeurd wordt tegelijkertijd de snaar op een positie ingedrukt en naar boven geschoven (gebogen). De lage toon gaat dan over in een hoge toon.
Release bending : hierbij wordt in een bepaalde positie de snaar eerst gebogen voor deze wordt aangeslagen, na het aanslaan wordt het benden gestopt. Hierdoor gaat de hoge toon over in een lage toon.
Pre-bend: voordat de noot al wordt aangeslagen bend je hem al.
Hieronder wordt eerst kort weergegeven hoe een bend werkt op een gitaartab:
E|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-6b8————————————-|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
De noot wordt aangeslagen op de 6e positie van de G-snaar op de gitaartab. Nu ga je bending toepassen door de G-snaar in positie 6 omhoog te duwen. Duw deze richting de B-snaar totdat deze klinkt als een G-snaar in positie 8. Omdat bending de snaar laat spannen krijg je een hogere toon, net zoals een kortere snaar (positie 8) ook een hogere toon zou geven. Hierdoor hoef je de snaar dus niet in positie 8 aan te slaan.
Nu vertellen we kort hoe een gitaartab eruit ziet met een bend + release bend:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|–5b6r5———————————|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Het begin is weer hetzelfde als het voorgaande voorbeeld. Alleen hier bend je de G-snaar op positie 5, zodat die klinkt als een G-snaar die op positie 6 wordt vastgehouden. Nu zorgt de release bend ervoor dat de toon weer naar zijn beginstand terug gaat. Dit doe je door simpel weg de bend op te heffen, nu heb je weer een positie 5 noot.
Als laatste laten we nog even zien hoe een pre-bend eruit ziet op een gitaartab:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-(6)b8———————————–|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
De bovenste gitaartab lijkt erg op een normale bend, zoals we hem kennen. Een groot verschil is wel dat bij de pre-bend de noot al gebend is voor die wordt aangeslagen. Dus de noot bend je al op positie 6 van de G-snaar, zodat die klinkt als een positie 8 noot. Als dat is gebeurd sla je pas de G-snaar aan.
Het kan ook zo zijn dat maar een ½ noot moet worden ge-bend. Omdat teveel informatie in de gitaartab zelf geen overzicht geeft wordt dit ook wel boven de gitaartab vermeld. Dan kan er bijvoorbeeld staan: Bend-up ¼ toon.
Slides
Slide-up: hierbij zet je de vinger op een positie en sla je de snaar aan. Na het aanslaan verschuif je je vinger over de snaar naar een andere positie richting de body van de gitaar. Let hierbij wel op dat je tijdens het verschuiven met je vinger de snaar tegen de gitaarhals blijft drukken. Nu creëer je een hogere toon.
Slide-down: Je zet de vinger eerst op een vakje naar keuze, na het aanslaan van deze snaar schuif je de vinger over de snaar een (willekeurig) aantal vakjes richting de kop van de gitaar. Blijf ook hier de snaar ingedrukt houden tijdens het verschuiven van je vinger.
Hieronder een voorbeeld van een slide-up en slide-down:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-5/8–8\6——————————-|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Eerst sla je op de 5e positie van de G-snaar de noot aan. Daarna schuif je de vingers omhoog richting de body naar de 8e positie op de hals. Zorg dat bij de overgang van de 5e tot de 8e positie de snaar blijft ingedrukt, dit is een slide-up.
Nu doe je een ‘slide-down’, hierbij zet je je vingers op de 8e positie van de G-snaar en sla je deze aan. Na het aanslaan schuif je de vinger over de G-snaar richting de kop van de gitaar naar de 6e positie.
Vibrato
Vibrato: na het aanslaan van de snaar druk je de snaar in op een willekeurig vakje en beweeg je deze van onder naar boven op de hals binnen hetzelfde vakje. Hieronder laten we de vibrato zien in een gitaartab:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-6~—————————————|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Nu leg je de noot op de 6e positie van de G-snaar en sla je deze aan. Na het aanslaan van de G-snaar schuif je de vinger van links naar rechts binnen het vakjes van positie 6. Hiermee creëer je een vibrerend geluid, wat de vibrato wordt genoemd.
Tap (met de rechterhand)
Tap (rechterhand): je slaat de snaren niet aan op de klankkast, maar op de gitaarhals. Om het wat duidelijker te maken hebben we een tap toegevoegd aan de volgende gitaartab:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-7t ————————————–|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Eerst zet je de vinger op de 7e positie van de G-snaar. Nu sla je de G-snaar niet aan op de klankkast van de gitaar, maar sla je deze aan op de gitaarhals tussen de 12 en 15e positie (oftewel frets). Dit noemen ze tappen. Het is geen makkelijke techniek, maar na veel oefenen is het te leren.
Harmonic (flageolet)
Harmonic (flageolet): sla een willekeurige snaar aan en leg nauwelijks druk op de snaar in het vakje. Gebruik hierbij de vakjes (oftewel frets) op de gitaarhals waarin zich stipjes (harmonische geheugensteuntjes) bevinden. De stipjes zijn geplaatst op de 5de, 7de, 12de, 17de, 19de en 22e fret (kan verschillen per type gitaar). Na het aanslaan laat je de snaar snel weer los.
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|-———————————–|
D|——————————————-|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Nu hou je de vinger op de 12e positie van de G-snaar. Zorg ervoor dat de snaar niet tegen de gitaarhals wordt aangedrukt, maar alleen zacht wordt aangeraakt. Na het aanslaan van de G-snaar haal je de vinger van de 12e positie van de G-snaar af, waardoor er een Harmonie ontstaat.
Mute (dempen)
Mute: wanneer je de snaar in een vakje aanraakt, maar deze niet tegen de gitaarhals aandrukt.
Palm mute: het neerleggen van de palm van je rechterhand op de snaar bij de brug. Als dat is gebeurd sla je de snaar aan. Deze techniek hanteert de gitarist op gevoel om de juiste toon te creëren
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|——————————————-|
D|- —————————————–|
A|-X—————————————- |
E|——————————————-|
De vingers plaats je op een vakje naar keuze, bijvoorbeeld op de A-snaar. Hou je vinger op de A-snaar, maar druk deze niet in. Bij het aanslaan van de A-snaar hoor je een gedempte toon. De X mag je niet verwarren met de X in een gitaar akkoord diagram. Dit betekend dus niet dat je hier de snaar niet mag aanslaan. Als je een snaar niet mag aanslaan in een gitaartab wordt er niks weergegeven, alleen de lijn is te zien.
Bij een palm mute noot demp je met de palm van je hand, waarmee je ook de snaren aanslaat, de snaren. De palm mute wordt weergegeven in een gitaartab met een haakje om de positie van de vingerzetting. Hieronder een voorbeeld:
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|—–(1)———————————-|
D|-(2)—–(4)——————————|
A|————-(4)————————–|
E|——————————————-|
Repeat start en repeat end
Repeat start en repeat end geven aan dat een bepaalde tab moet worden herhaald. In onderstaande gitaartab wordt aangegeven dat de positie 5, 4 en 3 op de G-snaar moeten worden herhaald. Wanneer dit vaker dan 2x is wordt dit bovenaan weergegeven met bijvoorbeeld: X3.
e|——————————————-|
B|——————————————-|
G|o——5-4-3—————————o|
D|o————————————— o|
A|——————————————-|
E|——————————————-|
Het kan ook zo zijn dat maar een gedeelte van een tab opnieuw moet worden herhaald. Dan worden er nog twee verticale streepjes met rondjes toegevoegd aan beide kanten, de ruimte tussen deze streepjes met rondjes worden alleen herhaald.
e|——|————————–|———–|
B|—-5-|————————–|——5–|
G|–7—|o——5-4-3———o|—-7—-|
D|——|o———————–o|———|
A|——|————————–|———|
E|——|————————–|———|
Onbekende symbolen
Op deze pagina hebben we alle bekende symbolen uitgelegd. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat er symbolen in voorkomen die je niet bekend zijn. Als eerste moet je daarom altijd in je achterhoofd houden dat er verschillende gitaartabs bestaan. Iedere gitarist geeft hier vaak zijn eigen draai aan, omdat hij/zij denkt dat het zo beter is. Mochten er toch onbekende symbolen in voorkomen dan zijn deze vaak extra verduidelijkt. Ook voor jezelf is het handig om bij het maken van een gitaartab altijd onbekende symbolen extra te verduidelijken.
Bedankt voor het lezen van de pagina. Mocht je fouten of onduidelijkheden tegenkomen? Dan horen wij dat natuurlijk graag. Geef hieronder een reactie of stuur een bericht via ons contactformulier. Samen met jou proberen we de kwaliteit van onze teksten hoog te houden.
Online gitaarles volgen
Wil je beter gitaar leren spelen? De online Muziek Academie heeft online gitaarlessen voor je klaarstaan. Binnen een mum van tijd maak je je het gitaar spelen eigen en speel je als nooit tevoren.
- Leer gitaar spelen in je eigen tempo
- Volg de lessen wanneer het jou uitkomt
- Leer al je favoriete nummers spelen met heldere uitleg en voorbeelden
- Krijg hulp van onze ervaren docenten
Meer informatie over online gitaarlessen
Hier kunnen wij je ook bij helpen
Naast online gitaarles kun je bij ons terecht voor:
Gerelateerde informatie
Heb je deze artikelen al gelezen:
